Cúng giỗ bà cô, ông mãnh
Cúng giỗ bà cô bà cô, ông mãnh là cúng những con cháu trong gia đình chết yểu, chết trẻ, chưa dựng vợ gả chồng, gặp giờ linh trở nên linh thiêng.
Sự linh thiêng này gia chủ biết được qua báo mộng cho người sống và sự đi về của những vong hồn này, được những người trong gia đình xác nhận qua một vài hiện tượng kỳ lạ xảy ra tỏng gia đình sau những ngày người này chết.
Ví dụ: Ban đêm đóm đóm xanh bay vào nhà, trong một hôm cúng lễ đột nhiên chân hương bị hóa…Người xưa cho rằng những hiện tượng đó là sự trở về hoặc sự hiện hồn của người chết.

Thực ra các bà cô, ông mãnh chết đã lâu (ngoài 3 năm) cũng được thờ chung trên bàn thờ tổ tiên, nhưng vì tuổi nhỏ, sợ không dám về hưởng lễ với các cụ trên một bàn thờ chung, cũng giống như trên trần thế, ngày giỗ tết, con trẻ không được ngồi chung, ngang hàng với người lớn. Vì vậy, phải lập một bàn thờ riêng cho bà cô, ông mãnh.
xem thêm:
- 1 vài tục thờ cúng của người Thái đen
- Tục cúng vía lúa của người Dao
- Lễ khai sinh đặt tên của người Raglay
Thông thường thì bàn thờ của bà cô, ông mãnh người ta hay đặt dưới gầm hương án của bàn thờ tổ tiên. Bàn thờ đơn giản chỉ có một chiếc bệ, đặt trên bài vị (thậm chí nhiều gia đình còn không có cả bài vị).
Trước bài vị là một bình hương nhỏ, có một hoặc vài ba chiếc đài để đặt ly rượu, đĩa trầu cau, tách nước khi cúng, có thể có một cây đèn nhỏ. Nếu không có cây đèn, mỗi khi cúng sẽ thắp một cây nến, hoặc một ngọn đèn.
Có gia đình có nhiều bà cô, ông mãnh được thờ vào một bàn thờ với một bát hương, một số nhà thờ khác thì mỗi bà cô, ông mãnh có một bát hương riêng.

Nam mô a di Đà Phật!
Nam mô a di Đà Phật!
Nam mô a di Đà Phật! (3 lạy)
Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.
Con kính lạy Đức Dương lai hạ sinh Di lặc Tôn Phật.
Con kính lạy các cụ Tổ Khảo, Tổ Tỷ, Bá Thúc Huynh Đệ, đương thượng Tiên linh và các hương hồn nội tộc ngoại tịch, bà tổ cô dòng họ ………… tại ………………..
Tạ thế ngày ………. phần mộ ký táng tại …………………….. , nay nhân ngày huý nhật chứng minh công đức.
Tín chủ (chúng) con là:……………………Ngụ tại ……………………..
Nay theo tuế luật, âm dương vận hành, con cháu tưởng nhớ ân đức Tổ Tiên như trời cao biển rộng. Hôm nay ngày …….. tháng …….. năm ………… , tín chủ con cùng toàn thể con cháu trong nhà sửa sang lễ vật, hương hoa nước quả, thắp nén hương thơm, dâng lên trước án.
Tín chủ con có lời kính mời các cụ Cao Tằng Tổ Khảo, Cao Tằng Tổ Tỷ, bà tổ cô, Bá Thúc, huynh đệ, Cô Di, Tỷ Muội, nam nữ Tử Tôn nội, ngoại, cúi xin các vị thương xót con cháu, phù hộ độ trì con cháu an khang, mọi bề thuận lợi, sự nghiệp hanh thông.
Bốn mùa không hạn ách, tám tiết được hưởng điềm lành phù hộ độ trì cho gia đình chúng con mạnh khỏe, bình an, có tài có lộc, giải vận giải hạn, giải tai, giải ách cho gia đình chúng con, cho gia đình chúng con được hòa hợp, làm ăn buôn bán
có tài có lộc, đi sớm về trưa, đi trưa về tối, gặp chúng gặp bạn gặp vạn sự lành, cho cún con của con học hành tấn tới, văn hay chữ tốt, thi cử đỗ đạt, ngoan ngoãn biết nghe lời. cho chúng con nói có người nghe đe có người sợ, điều lành thì ở, điều dữ thì đi, vạn bệnh tiêu tán bách bệnh tiêu trừ.
Cho gia đình chúng con được mạnh khỏe, vui vẻ trẻ trung, sáng con mắt, chặt đầu gối. cho chúng con đi làm đi ăn, đi buôn đi bán đi học đi hành đi đâu cũng đều có người đưa, người đón, âm phù dương trợ, đi đâu cũng được thượng lộ bình an, đi đến nơi về đến chốn, mọi công việc đều thuận buồm xuôi gió, đầu xuôi đuôi lọt.
Chúng con người trần mặt thịt, đầu xanh tuổi còn trẻ, trẻ người non dạ, có những điều gì không phải thì con lạy trời lạy phật, lạy các vị thấn linh thiêng xá tội cho chúng con, phù hộ độ trì cho chúng con, chỉ đướng chỉ lối cho chúng con.
Tín chủ con lại mời vong linh các vị Tiền chủ, Hậu chủ ngụ trong đất này cùng về âm hưởng, xin ban cho sức khoẻ đồi dào, vạn sự tốt lành.
Chúng con lễ bạc tâm thành, nhất tâm kính lễ, cúi xin phù hộ độ trì.
Nam mô a di Đà Phật!
Nam mô a di Đà Phật!
Nam mô a di Đà Phật! (3 lạy)
Cúng giỗ bà cô, ông mãnh, gia trưởng chỉ lâm râm khấn, không lễ vì bà cô, ông mãnh thuộc hàng cháu con. Đôi khi đưa con cháu vào hàng đàn em bà cô, ông mãnh lễ thay.
Những gia đình có thờ bà cô, ông mãnh, khi trẻ nhỏ trong nhà khó ở hay bị ốm đau, người ta thường khấn tới những vong hồn này, cầu xin các vong hồn này phù hộ cho những đứa trẻ ốm đau được khỏi.